Bijeenkomst van de hogere oversten te Annecy 18-23 juli 2022
Judith de Raat
Judith de Raat
Zondag 17 juli 2022
Om 10.00 uur halen Kees en Carlos me op in een mooie, ruime huurauto. Onze eerste bestemming is Sedan in het noorden van Frankrijk. Daar heb ik een hotel geboekt met de toepasselijke naam Le Saint Michel, midden in het centrum. Toepasselijk, omdat ook onze eindbestemming, het internaat van de Franse Oblaten in Annecy, dezelfde naam draagt. Begin van de middag komen we in Sedan aan en eten er op een terras, in de schaduw, een broodje dat ik bijna helemaal voer aan een steeds grotere groep mussen. We bezoeken er het kasteel, dat volgens Wikipedia het grootste en oudste kasteel van Europa is. Dankzij de dikke oude muren is het er lekker koel. In de kapel tref ik een prachtig houtsnijwerk aan van Veronica (vera eikon), zodat ik een foto kan toevoegen aan mijn verzameling Veronica’s. Ook de kerk in het centrum, Eglise St. Charles Borromée, is een koel toevluchtsoord. Na een glas op een terras vinden we onze plaats in restaurant Loreate, aanbevolen door de vriendelijke hoteleigenaar. De gezellige avond gaat goed van start met een glas champagne.
Padre Carlos en Kees in Sedan.
Generaal overste Barry Strong in een prachtige kazuivel.
Maandag 18 juli 2022
Na het ontbijt stappen we in de auto voor de 7 uur durende rit die ons te wachten staan, in wat op het Franse nieuws wordt aangekondigd als de heetste dag in de geschiedenis. Om 16.45 uur rijden we het terrein op van Collège Saint Michel, waar père Thierry Marcoz ons welkom heet. Het lijkt meteen alsof de twee tussenliggende jaren zonder ontmoetingen wegvallen. We lopen dezelfde trap op naar dezelfde internaatskamers en installeren ons op de vertrouwde manier. Vervolgens is het een feest van begroetingen, met de nodige corona-ontkennende omhelzingen. Onze eerste afspraak is de H. Mis om 18.30 uur, waarin generale overste Barry Strong voorgaat. Na het avondeten volgt een kleine wandeling rondom de school en vervolgens gaan we, ook alweer zoals gebruikelijk, wachten tot de lichten aangaan in de toren van de basiliek van de Visitatie, die boven het schoolplein uittorent en over ons waakt.
Dinsdag 19 juli 2022
Na de H. Mis om 7.15 uur volgt het ontbijt. De vergaderzaal is gelukkig voorzien van airco. In zijn welkomstwoord meldt de generale overste meteen dat de hogere oversten volgend jaar niet bijeenkomen, vanwege de voorbereidingen op het generale kapittel van 2024. Alle benodigde documenten staan online; alle aanwezigen hebben er toegang toe. Op die wijze wordt een behoorlijke stapel papier uitgespaard. We loggen in met behulp van de nodige wachtwoorden en treffen de documenten en teksten aan die we de komende dagen nodig hebben. Bij de voorbeden wordt onder meer gebeden voor de mensen van heel Europa, die niet alleen lijden onder oorlogsgeweld maar ook onder de hitte, die inderdaad beklemmend is. Volgens goed Oblatengebruik volgt er een ‘direction of intention’, zodat alle neuzen dezelfde kant op staan:
Direction of Intention
My God, we give you this meeting. We offer you, now, all the good we shall do and we promise to accept, for love of you, all the difficulty we shall meet. Help us to conduct ourselves this week in a manner pleasing to you. Amen. St. Francis de Sales…pray for us. St. Jane de Chantal…pray for us. Blessed Louis Brisson…pray for us. Live Jesus! Live Jesus!
Het weekoverzicht wordt doorgesproken, waarbij ook de agenda voor de periode tot aan het generaal kapittel van 2024 aan bod komt. Vervolgens wordt per provincie/regio/communiteit een korte stand-van-zaken gegeven, waarbij generale overste Barry Strong telkens ook de bewuste hogere overste uitnodigt om nader toe te lichten en aan te vullen. Na vrolijke tafelgesprekken bij een goed gevulde tartiflette sluit generaal econoom Joseph Morrissey via Zoom aan voor het financiële nieuws en een update over wat als zogenaamd ‘stable patrimony’ is aangemerkt door de verschillende eenheden van de congregatie.
Vormingscoördinator Frank Danella vertelt over zijn opdracht om het vormingshandboek te verzorgen en te voltooien. Dit document staat online, al moet het nog formeel goedgekeurd worden, en wordt ter lezing en bestudering aanbevolen. Momenteel zijn in er totaal 98 mannen in opleiding om Oblaat te worden.
Chablais Missie Fonds (CMF)-commissielid Guillaume Kambounon herinnert de Oblaten er aan dat de missie essentieel is; zo wandelen we in het voetspoor van onze patroon Franciscus van Sales en van onze stichter Louis Brisson. Er zijn momenteel 4 missiegebieden, waar 187 Oblaten wonen en werken.
Thomas Vanek geeft een update over de Europese conferentie, die werd opgericht in 2020 en sinds die tijd helaas niet bijeen kon komen. Momenteel leven en werken er 90 Oblaten in Europa. Realisme en Salesiaans optimisme wisselen elkaar af bij het nadenken over de toekomst van deze congregationele eenheden.
De aanvragen die zijn ingediend bij het ICSS (internationale commissie voor Salesiaanse Studies) 2022-2023 worden besproken en vervolgens in stemming gebracht, waarbij alle aanvragen unaniem worden goedgekeurd.
Om 16.15 uur sluit emeritus-professor Wendy Wright aan via Zoom vanuit Santa Barbara in Californië. Ze verzorgt bij gelegenheid van het dubbeljubileum een lezing over de relationele spiritualiteit van Franciscus van Sales en Jeanne de Chantal. Bevlogen praat ze over de liefde die vriendschap heet: Philia, wederkerig en gelijkwaardig, met een balans tussen ‘intimacy and otherness’. Franciscus van Sales onderscheidde verschillende vormen van vriendschap en de beste daarvan, zo vond hij, was geestelijke vriendschap. In deze spiritualiteit is het hart, in al z’n beeldspraak, overal aanwezig. We nemen met applaus zwaaiend afscheid van Wendy Wright.
Daarmee is het 17.30 uur geworden en er is wat vrije tijd tot aan het diner. Daarna zitten we buiten aan tafel, het is te warm om te wandelen. Ook om te slapen is het te warm, begrijp ik later.
Wendy Wright is via Zoom aanwezig.
Kapel van het college te Annecy.
Woensdag 20 juli
De ergste hitte is gelukkig voorbij, er wordt onweer verwacht. We beginnen de vergaderdag met een gebed tot Franciscus van Sales. Vandaag buigen we ons over ‘the heritage in our hands’: de Salesiaanse erfenis/schat in onze handen.
Een indrukwekkende ronde aan persoonlijke verhalen passeert de revue, naar aanleiding van de vraag: wat ben je bij de Oblaten gebracht en wat heeft je er toe gebracht te blijven? De rode lijn die ik in alle verhalen ontdek is tweeledig: ontmoetingen en vriendschappen met wie al Oblaat was, en de Salesiaanse spiritualiteit blijken ware magneten te zijn.
Nog een paar belangrijke gegevens worden gedeeld: wereldwijd zijn er momenteel 436 Oblaten, inclusief postulanten en novicen. De leeftijd van ‘de man in het midden’ is ongeveer 60 jaar. Ter informatie: toen de huidige generale overste intrad, telde zijn eigen provincie alleen al 350 leden. De gewijzigde Constituties gaan zo gauw mogelijk naar het Vaticaan, nadat er nog iets in gewijzigd zal worden, namelijk dat volgens de nieuwste richtlijnen in gemengde instituten (van b.v. priesters en broeders) zoals OSFS ook broeders oversten kunnen worden. We bevinden ons momenteel middenin het dubbeljubileumjaar, bij gelegenheid van de 400e sterfdag van Franciscus van Sales en de 450e geboortedag van Jeanne de Chantal. In 2025 bestaat de Congregatie 250 jaar, dus er staat ons opnieuw een nieuw feestjaar te wachten.
Weer plenair bijeen wordt overgegaan tot het bespreken van drie vragen die voorafgaand aan deze bijeenkomst beantwoord zijn in de rapporten die vanuit iedere eenheid zijn ingestuurd.
De laatste sessie van de dag gaat over de noden van vandaag. Wat is onze hedendaagse missie? Zijn we waar we moeten zijn en doen we wat gedaan moet worden? Zijn we relevant? Blijven we doen wat we altijd gedaan hebben? Zijn we in staat tot een frisse blik?
Om 18.05 uur is Kees aan de beurt voor een gesprek met de generale overste en zijn raad. Meerdere onderwerpen komen daarbij aan bod. De generale overste bedankt Kees en zijn Nederlandse medebroeders voor hun steun en bijdrage aan de congregatie en voor de Salesiaanse geest die de Nederlandse mensen – ook die van de Salesiaanse Familie – kenmerkt.
Om 20.30 uur bekijken we met een glas whisky in de hand een film over Franciscus van Sales, getiteld: ‘1622, By the Strength of Love’. Het is een professionele productie die in verschillende talen beschikbaar komt. Onder groot applaus worden de makers bedankt, waarmee opnieuw een goedgevulde dag voorbij is gegaan.
Donderdag 21 juli 2022
De dagopening bestaat uit een gebed gewijd aan Jeanne de Chantal. Er wordt gevraagd naar de apostolische brief over Franciscus van Sales die is toegezegd bij gelegenheid van het jubileumjaar. Er is nog altijd geen nieuws over de verschijningsdatum, maar wel is nogmaals bevestigd dat deze brief er komt. Daarna volgen inhoudelijke sessies over het gemeenschapsleven, pastorale planning en gezamenlijke projecten. Voor de bespreking gaan we telkens in twee wisselende groepen uiteen, waarna plenaire terugkoppeling volgt.
Aan père Thierry geef ik alvast door dat we zaterdagochtend om 7 uur ontbijten en om 8 uur vertrekken, wat meteen genoteerd wordt. Bij terugkeer hoor ik van Kees dat we vanavond met Jack Loughran, provinciaal van de Toledo/Detroit provincie, uit eten gaan. We komen uit bij Les Terracces du Lac, prachtig hooggelegen met uitzicht over het meer.
Het complete gezelschap in de vergaderzaal bijeen
In de basiliek van de Visitatie
Vrijdag 22 juli 2022
In ons midden verwelkomen we de Oblatenbisschop Bernard Toha, die enkele mooie herinneringen deelt van zijn bisschopswijding op 2 april 2022 in Djougou, Benin. Hij gaat vanavond voor in de afsluitende viering in de basiliek van de Visitatie, een viering die in het teken staat van het dubbeljubileum. Behalve een bijzondere viering wacht ons ook een afsluitende feestelijke maaltijd.
Vandaag richt de blik zich op de toekomst. Hoe gaan we op weg naar het generaal kapittel van 2024? Het wordt een goed gevulde ochtend. Een rode draad is aandacht voor het Geestelijk Directorium; is er een eigentijds commentaar denkbaar of een samenvatting met hedendaagse woordkeuze? Dit zou voor de hele congregatie een mooi project kunnen zijn. Na de lunch volgt een laatste vergadermiddag. Tussendoor kopen Kees en ik wat boodschappen voor onze reisdag van morgen, natuurlijk ook voor Carlos, en tanken we de auto vol. Het is 40 graden Celsius en het verkeer in de stad staat behoorlijk vast, dus zijn we maar net op tijd weer terug, extra blij met de prettig gekoelde zaal.
De generale overste introduceert de laatste sessie door vooruit te kijken naar het generale kapittel. Uit de generale statuten worden de artikelen 10-12 voorgelezen, die gaan over de voorbereidende commissie. Een concept-tijdslijn wordt doorgenomen, uitmondend in het XXIe generale kapittel van 15 t/m 27 juli 2024, dat gehouden zal worden in Annecy. Na een korte evaluatie wordt de vergaderweek besloten met het herdenken van de Oblaten die in het afgelopen jaar zijn overleden, middels een overzicht met foto’s en data. De generale overste dankt de deelnemers voor hun inzet en inbreng gedurende de week. Dit was goed voorbereidend werk op weg naar het generale kapittel van 2024.
We gaan op weg naar de basiliek voor de afsluitende viering en onze Oblatenbisschop Bernard stapt bij mij in de auto. Zodoende rijd ik extra behoedzaam de berg op. Het winkeltje van de zusters van de Visitatie, gelegen naast de basiliek, is gelukkig open en er wordt het nodige aangeschaft. Na de viering volgt een gezellige en feestelijke maaltijd en bedanken we de koks voor hun goede zorgen gedurende de hele week. Van enkele leden van ons gezelschap nemen we alvast afscheid, zij vertrekken vanavond of vannacht, of we zien hen niet meer voordat we zelf vertrekken.
Zaterdag 23 juli 2022
Zonder noemenswaardig oponthoud rijden we terug naar huis.