Archief voor categorie: Salesiaans Contact Archief

In een grandioos weekend hebben we in het Franse Troyes samen met medebroeders van alle kanten van de wereld het 150-jarig bestaan van de Oblaten van Franciscus van Sales mogen vieren. U vindt hiervan een kort verslag in dit nummer van de hand van Marus Tijssen. Wil Vos deelt met ons van haar ‘Waardevol geschenk’ dat haar uitnodigt tot meditatie. Fijn dat we haar gedachten al lezend tot de onze mogen maken.

Alle goeds voor iedereen, Wim Holterman

Verslag van de reis naar Troyes, 2 t/m 5 oktober 2025

We schrijven 1875 en 2025 (de tijd waarin we nu leven), een tijdsspanne van 150 jaar tussen deze twee jaartallen en voelen de geladenheid van deze periode. We besluiten als Werkgroep Spiritualiteit dat we met een delegatie van de Salesiaanse Familie zullen afreizen naar de roots van de Oblaten van Franciscus van Sales, het Franse Troyes ten oosten van Parijs.
De reden: de Oblaten vieren dit jaar een dubbeljubileum; 150 jaar geleden stichtte  Louis Brisson de congregatie in deze stad. Hij werd 34 jaar lang achter zijn broek gezeten door Marie de Sales Chappuis, om een mannelijke congregatie te stichten met als spiritueel patroon Franciscus van Sales, prinsbisschop van Geneve, residerend in Annecy  (de Oblatinnen waren een paar jaar daarvoor gesticht). In datzelfde jaar 1875 overleed Marie de Sales Chappuis; haar opdracht was volbracht na een tumultueus leven als Visitandin.  Twee gedenkwaardige feiten, die het vieren waard zijn en die deze reis rechtvaardigen.

Op Donderdag 2 Oktober 9.30 u. vertrokken we met een groep van 16 personen: 3 Oblaten en verder vertegenwoordigers van, op een na, alle kringen vanuit Sint Oedenrode.  Onderweg werden verwachtingen gedeeld en genoten we van cakejes, die Annerie Arets ons had meegegeven en zongen we Marianne Mens toe , die jarig was.

Na een tussenstop kwamen we aan in Plancy, de geboorte- en sterfplaats van Louis Brisson. Plancy in de regio Champagne, het land van wijn, windmolens, boerencoöperaties en silo`s. We werden daar hartelijk ontvangen door de enige zuster die nog in het sterfhuis van Brisson woont. We bezochten de kerk en het huisje met de sterfkamer en genoten van de gepresenteerde drank en koekjes. We vervolgden onze weg naar Troyes en zochten daar in het hotel onze kamers op. Daarna verdeelden we ons in groepjes om wat te gaan eten in een van de volop aanwezige eetgelegenheden in het centrum.

Vrijdag,

De eerste volle dag in Troyes was er een openingsceremonie gepland in de Kathedraal om 14.30 u. Dus tot 14.00 uur hadden we de mogelijkheid het prachtige middeleeuwse centrum van de stad te bezoeken. Wij liepen een stuk van de stadswandeling langs schitterende bezienswaardigheden: heel veel vakwerkhuizen en veel kerken op een klein gebied. Een hele historische stad. Na de openingsceremonie in de kathedraal was er voor menig Oblaat een blij weerzien op het plein tussen collegae uit vele landen. Cyprien, een Franse Oblaat, die een groot deel van de organisatie aanstuurde, verzorgde daarop nog een rondleiding langs drie kerken: de Urbanus, de Saint Jean en de prachtige Madeleinekerk.

Uiteindelijk kwamen we aan bij Saint Bernard, het eerste opleidingshuis dat Brisson kocht, nu een lyceum voor jongeren. We werden  daar ontvangen met een warme maaltijd in de kantine van het Lyceum. Champagne werd bij alle gelegenheden vrijelijk uitgedeeld, waarna steeds heerlijke wijn volgde. De Afrikaanse Oblaten zongen begeesterd een door hun gemaakt lied, waarin ze zich presenteerden;” Nous sommes les Oblats de Saint Francois de Sales”. Toen volgde er nog een concertje in de Saint Nicolaskerk. Een groep enthousiaste jongeren uit het jongerenpastoraat trakteerde ons daar op muziek en religieuze liederen, die we mee mochten zingen. Op de terugweg naar het hotel werden we begeleid door een behulpzame lokale dame, die ons de kortste route wees.

Zaterdag was een drukbezette dag. We bezochten de viering bij de Visitatie en werden daarna in 4 groepen rondgeleid door het huis. We bezochten de crypte van de Goede Moeder en de plaats waar Brisson haar vaak  ontmoette, achter een traliewerk, en waar Brisson uiteindelijk de Heer zag en koos voor zijn stichtingsopdracht.  We bezochten het uitgebreide tuincomplex. Bij alle bezienswaardigheden kregen we  van de zusters veel wonderbaarlijke verhalen te horen. We genoten een lunch bij de Oblatinnen een paar honderd meter verderop en we kregen (te) lange verhalen in het rap Frans met betrekking tot ontstaan van de stichting en uitbreiding over de vele landen, waar Oblaten te vinden zijn. Menigeen van ons zat dan ook te knikkebollen! We konden ons vergapen aan de beroemde klok van Brisson, Vervolgens was er een galadiner op Saint Bernard. Wat een organisatie, wat een werk en wat een goede verzorging van alle gasten, Chapeau!! De avond werd afgesloten met een soort van bonte avond.

Op Zondag bezochten we de plaats waar Leonie Aviat haar eerste gelofte aflegde en werkte met de fabrieksmeisjes. Weer werden we overladen met heiligenverhalen. De vertalers (van Frans naar Engels) wisten gelukkig laconiek de te religieuze saus wat af te romen. We kregen een zeer uitgebreide warme lunch aangeboden door vrolijke Oblatinnen. De Oblaten kregen een mooie kaars en 3 flessen champagne aangeboden voor thuis.  We wandelden vandaar, met de flessen en de kaarsen, naar de Kathedraal voor de wijdingsceremonie van 2 diakens en 3 priester-Oblaten.

Een indrukwekkende, drie uur durende viering in een overvolle kathedraal met tientallen priesters, die zelf geëmotioneerd de handen oplegden bij de al even emotionele wijdelingen. Ook ons liet dat niet onberoerd: het doorgeven van de spiritualiteit van FvS wordt mede hierdoor gegarandeerd. Toen we de kerk verlieten kwam de bus al aanrijden om ons naar Sint Oedenrode terug te brengen, waar we om 1.05 u. die nacht vermoeid, maar ook zeer voldaan afscheid van elkaar namen, dankbaar voor wat we samen hadden beleefd in verbondenheid met elkaar.

Marus Thijssen

EEN WAARDEVOL GESCHENK

Meer en meer maakt het licht van de zomer plaats voor de schemering van de invallende herfst. De dagen worden rap korter, de avonden langer. Voor het eerst sinds lange tijd zie ik deze seizoenswisseling weer met vertrouwen tegemoet. De laatste jaren bezorgden een naderende herfst en winter mij een diep gevoel van onbehagen. Maar nu ik vanuit het open, stille en ’s nachts zo donkere buitengebied van Eemnes teruggekeerd ben naar de geborgenheid van het dorp, is dat gevoel verdwenen. Weer in de bewoonde wereld te mogen en te kunnen wonen stemt mij dan ook nog altijd met diepe dankbaarheid. Twee jaar geleden al nam ik het besluit om mijn geboorteplek aan de uiterste rand van de polder, waar ik na 36 jaar uiteindelijk toch weer was geplant, wederom te verlaten. Dat ging gepaard met veel wikken en wegen,  waarbij ik o.a. ook bij Franciscus van Sales te rade ging, middels zijn boek “Inleiding tot het devote leven”. Op de allereerste plaats zijn de aanbevelingen daarin gericht op het verbeteren van onszelf met betrekking tot onze relatie met God. Maar daar voor mij die relatie geheel geïntegreerd is in het leven van alle dag, is het heel gewoon geworden in tal van zaken dat boek erop na te slaan. Dus ook toen bij mij dat gevoel van verlangen naar een ander leven almaar sterker werd. In het 6^de hoofdstuk van het tweede deel van dat boek las ik:

“JE MOET ECHTER NIET TEVREDEN ZIJN MET GEVOELENS IN HET ALGEMEEN, HET GAAT ER JUIST OM ZE TE LATEN UITMONDEN IN PRAKTISCHE BESLUITEN”

Maar alleen met een besluit kom je volgens Franciscus nog geen steek verder:

“WANT NIET MET GEVOELENS VERBETER JE JEZELF, MAAR WEL MET HET VASTE VOORNEMEN JE BESLUITEN OOK UIT TE VOEREN”.

Om een lang verhaal kort te maken: die uitvoering heeft veel energie gekost, maar wat heeft het veel opgeleverd!

Edith Spelt, een kunstenares, waar ik al jaren een bijzonere vriendschap mee heb, bood mij als geschenk bij het begin van deze nieuwe levensfase aan, dat ik één van de vele schilderijen die zij ooit maakte mocht uitzoeken. Zij schildert vanuit de spirituele wereld, zoals zij dat zelf verwoordt en een groot aantal van haar werken staan in depot. Middels een catalogus kon ik een keuze maken. Eén sprong er voor mij direct uit: Een groot doek, waarop een vrolijk gekleurde weg is afgebeeld. Aan de rand daarvan echter, tekenen zich donkere contouren af en ineens eindigt die weg abrupt. Maar niet in een donker gat, nee, rond het niets is een explosie te zien van kleuren, vooral van groen. De kleur van de hoop! Ik werd er helemaal warm van. Met verf en penselen had Edith mijn ervaring vast weten te leggen dat, als alle grond onder je voeten verdwijnt, je toch nooit hoeft te wanhopen. Dat als je valt, het in Gods’ handen is.

Als er iets is, waar we in deze wereld nu behoefte aan hebben, dan is het wel hoop. Aan de hoop als zodanig heeft Franciscus van Sales geen enkel hoofdstuk van zijn boek  “de Inleiding” gewijd, maar tegelijkertijd ademt alles wat Hij daarin heeft geschreven die hoop uit. Hoop, dat wij uiteindelijk onze bestemming zullen vinden in God, die in onmetelijke liefde naar ons omziet en die nooit laat varen het werk van zijn handen. Hoop, van waaruit ook Pater Brisson (1817-1908) stichter van de Oblatinnen en Oblaten van Franciscus van Sales moet hebben geleefd, toen aan het eind van zijn leven zijn hele levenswerk ten onder dreigde te gaan. Aan het begin van de 20^ste eeuw moest hij toezien, hoe op last van de Franse regering  alle religieuze congregaties in Frankrijk opgeheven werden, dus ook die van hem. Maar ook de scholen en jeugdhuizen die hij  had opgericht. Zelfs zijn eigen  huis in Troyes, evenals dat in Plancy, werd hem ontnomen. Maar daar Oblaten en Oblatinnen zich intussen hadden verspreid  over delen van Europa en de verdere wereld, bleek de spiritualiteit van Franciscus van Sales gelukkig niet meer te stoppen!

Dat mocht ik met vele anderen de eerste dagen van oktober weer ervaren in Troyes, waar we bijeen waren rond de feestelijkheden die daar plaatsvonden ter gelegenheid van het feit dat het 150 jaar geleden was dat Pater Brisson  de congregatie van de Oblaten van Franciscus van Sales    stichtte. Het waren onvergetelijke dagen, waarin die Salesiaanse spiritualiteit volop voelbaar was en uitgedragen werd. Maar voor mij waren ze tevens een bron van inspiratie om deze spiritualiteit uit te blíjven dragen, met alle middelen die ons daarbij ter beschikking staan.

Weer thuis kijk ik naar mijn schilderij, dat een zodanige plek in mijn huis heeft gekregen, dat niets de aandacht afleidt van hetgeen erop te zien is.  Een plek die mij uittilt boven de hectiek van alledag en die uitnodigt tot meditatie. Een  klein, maar voor mij heel bijzonder detail: Edith schilderde het al in 2003, het jaar dat ik voor het eerst in Annecy in de voetsporen van Franciscus van Sales mocht treden…….. maakt dit geschenk voor mij nog waardevoller!

Wil Vos-Post

Om de feestelijke vieringen in Troyes te bekijken kunt u de volgende link gebruiken:

Op YouTube:  Le monde de François de Sales

Daar staan de openingsceremonie en de viering op zaterdag 4 oktober 2025; voor de viering van zondag 5 oktober kunt u onderstaande link gebruiken.

https://www.youtube.com/live/gLGb6KtC4VY?feature=shared

Bij het verschijnen van dit Salesiaans Contact is voor velen in ons land de vakantie al voorbij. Hopelijk is het gelukt om – zoals Kees Jongeneelen schrijft – te komen tot herbronning en tot herontdekking van wat en wie in je leven werkelijk van waarde is. Ook kijken we in deze aflevering even terug op de viering van het 150-jarig bestaan van onze congregatie door middel van een samenvatting van de toespraak van Peter Nissen zoals die is samengevat door Erica op ’t Hoog voor het bulletin van de KNR. Veel leesplezier!

Wim Holterman osfs

VAKANTIE EN RUIMTE SCHEPPEN VOOR WAT JE DIERBAAR IS

Volgens het scheppingsverhaal in de Bijbel is er elke week een zevende dag om tot rust te komen en te reflecteren op je leven. In het verlengde hiervan kunnen we de zomervakantie als een jaarlijks terugkerende periode beschouwen om onze lichamelijke, geestelijke en spirituele batterij weer op te laden. Het woord vakantie is afgeleid van het Latijnse werkwoord ‘vacare’, dat staat voor leegmaken, vrij worden, ontvankelijk worden voor wat is, mediteren. Een vakantie, in de echte betekenis van het woord ‘vacare’, kan je helpen te herbronnen door tijdelijk afstand te nemen van dagelijkse routine. Door tijd vrij te maken voor nieuwe ervaringen en voor alles wat jouw aandacht verdient, (her)ontdek je wat en wie er in je leven echt van waarde is. Het maakt hierbij niet uit of je een verre reis maakt of dat je die bezinning dichterbij vindt.

Dat kan overal, ook in je eigen land, stad, dorp en tuin. De essentie van een dergelijke vakantie is dus: tijd vrijmaken om ruimte te scheppen voor alles wat je dierbaar is. Tijd voor je gemoed om zorgen en beslommeringen te relativeren of een plek te geven zodat je het leven weer als een geschenk kunt ervaren. Tijd voor verwondering om te genieten van natuur, cultuur en het onverwachte dat op je weg komt. En natuurlijk ook tijd om het leven te vieren en te genieten.

‘Alles heeft zijn tijd’ kunnen we lezen in het boek Prediker van het Oude Testament. Prediker houdt mensen een spiegel voor die menen dat alles maakbaar is en die met een overvolle agenda ploeterend door het leven gaan. Hij geeft hen een goed advies: ‘Het lijkt me het beste, dat de mens vrolijk is en geniet van het leven, want als hij eet en drinkt en plezier heeft van zijn werk, dan is dat immers een geschenk van God’. Ons kwetsbare leven als een geschenk blijven ervaren, dat is dus ware levenskunst. Ook voor ons kan de natuur een verkwikkende bron van rust en spiritualiteit zijn. Niet voor niets zijn lange-afstandswandelingen en pelgrimstochten populair. Al wandelend kun je verwondering voelen over de schepping en ervaren dat je als mens onlosmakelijk deel bent van een groter geheel, waardoor je je zelf overstijgt. Hierdoor kan ook het besef van verantwoordelijkheid groeien, en dus ook de zorg voor de heelheid van de schepping, de leefomgeving en alle levende wezens.
Het zou goed zijn om dat vakantiegevoel, of minstens iets daarvan, het hele jaar door vast te houden. Elke dag een moment van rust en stilte te zoeken, even stil te staan en ons bewust te worden dat ons leven een gave is en dat we mogen leven in verbondenheid met allen die ons lief zijn. Stil te staan bij de Bron van ons leven die ons het eerst heeft lief gehad.

In zijn boekje – FRANS VAN SALES Op weg naar een evenwichtig leven -dat onze medebroeder pater Willem Spann osfs (z.g.)schreef als een eigentijdse vertaling van de Philotha schrijft hij:
“ Er is bijna geen woord dat in de tijd waarin jij leeft vaker wordt gebruikt dan ‘vlug’: “Ik moet nog vlug even…”, ‘kijk snel op…, puntennél!”Het is natuurlijk prima, dat je de jouw opgelegde taken met zorg uitvoert, maar zorg is heel iets anders dan gejaagdheid. Zorg en ijver zijn tekens van liefde, gejaagdheid heeft heel andere wortels. Daarom wordt je gemoedsrust door zorgzame ijver niet verstoord, maar des te meer door overdreven haast. Probeer je daarom bij je werk echt nooit te haasten. Je komt dan namelijk niet aan een goed oordeel toe en daardoor behartig je je zaken slecht. “Martha toch, wat maak je je druk over allerlei dingen”, zegt Jezus (Lukas 10,41). Het bevalt Hem niet, dat de gastvrouw zich zo onnodig van streek maakt. Daarmee bewijst ze haar gast immers juist een slechte dienst.
Wil je voor deze waarheid enkele gevleugelde woorden? Denk maar aan: “Haastige spoed is zelden goed” of (Spreuken 19,2): “Wie rent, valt op z’n neus”. Je kunt ook denken aan het verschil tussen rustige, traag stromende rivieren in vergelijking met onstuimige bergbeken: je snapt vanzelf, welke van de twee soorten het best berekend is op het handelsverkeer. En om in de stijl van jouw tijd te spreken: het zijn zeker niet de snelwegen waar je aan een prettige reis toekomt, met tijd voor de natuur en zorg voor de mensen die je ontmoet. Waar je anders alleen noodgedwongen, in de file, aan toekomt, dat kun je op een rustige binnenweg zonder onderbreking doen: je ogen, je oren en je hart de kost geven. Vermijd dus, ook op je geestelijke tocht, zoveel mogelijk de snelweg!
Nu kan ik je natuurlijk wel enkele vuistregels geven, zoals: probeer niet alles tegelijk te doen, breng orde en balans in je dagorde, maar veel belangrijker vind ik het, dat je evenwicht brengt in je taakopvatting. Ik bedoel dit: wanneer jullie Nederlanders zeggen: “Doe je best, God doet de rest”, slaan jullie de spijker precies op z’n kop. De doeltreffendste manier om je rust te bewaren is, te vertrouwen op Gods zorg voor jou en je wereld ”.
Dat wens ik u allen van harte toe nu u na de vakantie uw dagelijkse drukke leven weer oppakt.

Kees Jongeneelen osfs

150 JAAR OBLATEN VAN SINT FRANCISCUS VAN SALES

                                                                     Van religieus instituut naar beweging van het hart            

Op 8 mei vierden de Oblaten van Sint Franciscus van Sales (OSFS) hun 150-jarig bestaan. Naast een feestelijk samenzijn en een mooie viering stond er in de ochtend een inleiding van Peter Nissen gepland. Door omstandigheden kon hij deze zelf niet uitspreken. Pater Kees Jongeneelen, overste van de OSFS, nam de honneurs waar. Peter Nissen spreekt in zijn verhaal over een golfbeweging: van beweging naar instituut en weer terug naar beweging. Iets wat niet alleen voor de Oblaten geldt, maar ook bij andere congregaties te zien lijkt. Hieronder een samenvatting van zijn lezing:

Vanaf het jaar 1800 zijn er wereldwijd naar schatting zo’n 1250 nieuwe congregaties voor paters, zusters en broeders gesticht. Vele van die congregaties worden nu, althans in de westerse wereld, met sterke krimp en zelfs opheffing geconfronteerd. Die situatie nodigt uit om na te denken waar het bij al die congregaties eigenlijk om te doen was.

Onderscheid tussen inspiratie en vorm 

Het is belangrijk om daarbij onderscheid te maken tussen de inspiratie en de vorm. De vorm van de congregaties was tijdgebonden en passend bij de 19e eeuw. Hun kerkrechtelijke vorm paste bij de eeuw waarin de vrijheid van vereniging, een van de verworvenheden van de Franse Revolutie, op vele terreinen leidde tot een enorme institutionalisering.
Denk maar aan de vakbonden, de politieke partijen, de literaire en wetenschappelijke genootschappen. De congregaties waren het rooms-katholieke antwoord daarop. Op deze manier probeerde de katholieke Kerk invloed te houden op zorg en onderwijs. Wie vanuit gelovige inspiratie op die vlakken iets wilde doen, was door diezelfde kerk, een van de meest geïnstitutionaliseerde fenomenen uit die tijd, gedwongen om dat te doen in een kerkelijke erkende vorm, zoals een congregatie. Deze vorm was in 1566 onder paus Pius V ontstaan om meer grip te krijgen op groeiende religieuze gemeenschappen van vooral vrouwen (begijnen etc.). Er moest voortaan toestemming van een bisschop zijn en de leden moesten geloften afleggen. De congregaties van de negentiende eeuw waren zo een min of meer gestolde vorm van de inspiratie die tot hun ontstaan heeft geleid.
Tegenwoordig blijkt deze vorm haar langste tijd te hebben gehad. In Nederland bijvoorbeeld is sinds 1967 geen nieuw lid meer toegetreden tot de Nederlandse provincie van de OSFS, en sinds 2016 bestaat er alleen nog een Nederlandse communiteit. Veel vergelijkbare congregaties ondervinden dezelfde krimp. Dit leidt tot de vraag: waar lag de ware inspiratie van deze congregaties? Historisch gezien was de overgang van beweging naar instituut kenmerkend, maar nu ligt de uitdaging juist in de omgekeerde beweging: van instituut terug naar beweging.

Van institutie naar beweging

De huidige situatie in de Kerk en in religieuze instituten wordt gekenmerkt door een sterke institutionalisering en een klerikale structuur. Paus Franciscus riep via het synodale proces op tot een Kerk die meer beweegt dan institutioneel is, een Kerk die luistert en meebeweegt met de samenleving. Veel congregaties en gemeenschappen proberen deze uitdaging aan te gaan door bewegingen te vormen die hun oorspronkelijke inspiratie in eigentijdse vormen voortzetten. Voorbeelden hiervan zijn de Beweging van Barmhartigheid van de Fraters van Tilburg, de onlangs opgerichte Vincentiaanse beweging van de Lazearisten en de groei van benedictijnse oblaten die niet in kloosters wonen maar wel vanuit deze spiritualiteit leven. Ook de Oblaten van Sint Franciscus van Sales hebben hun Salesiaanse kringen.

Salesiaans Pinksteren

Voor verschillende in de negentiende eeuw gestichte congregaties van vrouwen en mannen ligt hun inspiratie in wat de kerkhistorica Wendy Wright, emerita van de Oblate School of Theology in Creighton, in navolging van de Franse oblaat en historicus Henri 1’Honoré, het ‘Salesiaanse Pinksteren’ van die eeuw noemt. Uit dat Pinksteren zijn verschillende congregaties voortgekomen, waarvan de Salesianen van Don Bosco en de Oblaten van Sint Franciscus van Sales met hun mannelijke en vrouwelijke takken in Nederland de bekendste voorbeelden zijn. Dit Pinksteren was het resultaat van de confrontatie met maatschappelijke noden tijdens de industrialisatie en de herontdekking van de boodschap van Franciscus van Sales (1567-1622), na Erasmus de grootste christen- humanist van zijn tijd. In 1877 werd Franciscus van Sales door paus Pius IX tot kerkleraar uitgeroepen, wat zijn spirituele erfenis onderstreept.
De spiritualiteit van Franciscus van Sales wordt gekenmerkt door een ruimhartige barmhartigheid, gebaseerd op het uitgangspunt dat God ons door Christus nabij is, vooral in de kwetsbaarheid van arme en gekwetste mensen. Zijn bekendste werk, Introduction à la vie devote (1609), inspireerde velen, waaronder Marie-Thérèse de Chappuis en Louis Brisson, die 150 jaar geleden aan de wieg stonden van de Oblaten van Sint Franciscus van Sales. Hun missie was gericht op onderwijs en pastoraat voor kinderen uit de arbeidersklasse, die door industrialisatie in armoede en sociaal isolement waren geraakt. De Oblaten wilden deze kwetsbare mensen nabij zijn, hen begeleiden en ondersteunen.

Beweging van het hart

Het idee dat God zelf kwetsbaar kan zijn, zoals door de kruisdood van Jezus, opent een heel nieuw perspectief op de ultieme relatie tussen mens en God. Het herinnert ons eraan dat ware kracht niet altijd ligt in onkwetsbaarheid, maar juist in het durven tonen van onze kwetsbaarheid en het openstaan voor de ander. Ze pleit voor het belang van gemeenschappen met een hart, waarin kwetsbaarheid niet wordt vermeden, maar gedeeld en omarmd wordt, wat kan leiden tot meer barmhartigheid en verbondenheid.
Dat brengt ons terug bij de Salesiaanse inspiratie, die van beweging tot institutie werd in congregaties als die van de Oblaten van Sint Franciscus van Sales. Het instituut lijkt zichzelf te hebben overleefd. Maar de beweging die eraan ten grondslag lag, heeft onze tijd misschien wel meer nodig dan ooit. Er is nood aan mensen en gemeenschappen met een hart, aan luisterende en niet-oordelende mensen en gemeenschappen, aan mensen die willen luisteren met het oor van hun hart. Het hart was in de iconografie het symbool bij uitstek van Franciscus van Sales. Over 25 jaar zullen we waarschijnlijk niet meer het 175-jarig bestaan van de congregatie OSFS kunnen vieren in ons land. Maar misschien kunnen wij dan wel het vijfentwintigjarig bestaan vieren van een Beweging van het Hart, die, geïnspireerd door de spiritualiteit van Franciscus van Sales, zich sterk maakt voor mensen en gemeenschappen met een hart.

ERICA OP ’T HOOG

Bovenstaand artikel is een samenvatting van het artikel dat in het bulletin van de KNR is verschenen.

In het laatste Salesiaans Contact hebben we beloofd om nog even terug te komen op ons 150 – jarig jubileum. Marja Willink heeft gepoogd om zo goed mogelijk de sfeer en de inhoud van dit geweldige feest weer te geven.
Verder willen we in dit nummer onze medebroeder Willem Spann gedenken, die op 8 april 2025 in de leeftijd van 91 jaar is overleden. Zijn ‘In memoriam’ is als een klein monument om hem te blijven gedenken en als een teken van onze dankbaarheid voor alles wat hij heeft gedaan en betekend in zijn lange leven.
Namens de redactie wens ik u een mooie junimaand toe en graag tot ons volgende ‘Contact’.
Wim Holterman osfs

EEN FEESTELIJK JUBILEUM: 150 JAAR OSFS

Wat was 8 mei 2025 een bijzondere dag! We vierden het feest van het 150-jarig bestaan van de congregatie van de Oblaten van Franciscus van Sales. Sommigen van ons dachten op deze dag met een zekere weemoed terug aan de 8-meibeweging waarbij duizenden katholieken in veemarkthallen bij elkaar kwamen en zongen dat de steppe zou gaan bloeien. En aan het eind van deze dag kwam Kees langs de tafels om te vertellen dat er een nieuwe paus was. Maar dat was pas aan het slot van een heel feestelijke dag.
We begonnen de dag in Sprundel waar we werden ontvangen met koffie en het traditionele Brabantse worstenbroodje en welkom werden geheten door Don, Marie-José en Igna die – samen met Netty – de voorbereidingen op zich hadden genomen.
We waren met een grote groep, ook Oblaten uit Frankrijk en Duitsland, vertegenwoordigers van verschillende religieuze organisaties in

Nederland, zusters uit Schijndel waren aanwezig en met alle vriendenkringen erbij kwamen de gesprekken al snel op gang.
Het officiële welkom was in de kapel en op weg daarnaar toe bewonderden wij de bijzondere verbouwing van het hele complex en de wijze waarop een deel van de oorspronkelijke kerk behouden was. Kees is in Sprundel opgegroeid en had allerlei herinneringen aan de tijd dat hij er misdienaar was en gevaarlijke toeren moest uithalen om kaarsen in de hoogte aan te steken.
De kapel was een prachtige omgeving om samen te zijn en ook het lied te zingen dat Jack de Groot voor deze gelegenheid had geschreven: ‘Komt vrienden, laat ons hier verheugen…” De melodie was bekend genoeg om uit volle borst mee te zingen.
Vervolgens luisterden wij naar een tekst die geschreven was door prof. Peter Nissen. Helaas kon hij ons niet zijn verhaal persoonlijk vertellen, omdat hij enkele dagen daarvoor getroffen was door een beroerte. Kees nam het op zich om de tekst uit te spreken.
Het is ondoenlijk om een samenvatting te geven van de lezing, maar ik heb hem kunnen nalezen waardoor de essentie nog beter doordringt. Zijn verhaal is het herlezen waard.
Peter Nissen nam ons mee in de ontstaansgeschiedenis van vele congregaties en plaatste die in hun tijd. Het begon met inspiratie in gemeenschappen en die raakte gestold in bepaalde kaders en vormen. De beweging werd een instituut. In onze tijd moeten we afscheid nemen van de congregaties in hun oude vorm en van de instituten. We moeten weer terug zien te gaan naar de beweging, de oorspronkelijke inspiratie. En dan komt Peter Nissen uit bij de kwetsbaarheid van de mens die wij moeten zien en accepteren en die ons oproept tot barmhartigheid. Daarin herkennen we Frans van Sales. Er is in onze tijd een nieuwe theologie in opkomst die de kwetsbaarheid van de mens tot uitgangspunt neemt en die in die kwetsbaarheid God ontwaart.

Na de lezing begaven wij ons weer naar de zaal beneden, waar vrijwilligers van de parochie en het dorpshuis ‘De Trapkes’ ons verwenden met een lekkere lunch. Er was ook nog tijd voor een wandelingetje en velen liepen even het aangrenzende Fatimapark met Mariabeeld in.
Om 15.00 uur vierden we samen in de kapel de eucharistie. Alle Oblaten waren erbij betrokken. Kees Jongeneelen en Wim Holterman vertelden hoe zij ooit hun roeping hadden gevolgd om in de voetsporen van Franciscus van Sales te treden.

Het meest ontroerende moment van de dag vond ik de lichtprocessie aan het eind van de viering. We kregen allemaal een mooie kaars die werd aangestoken aan de grote jubileumkaars en we zongen ‘Licht dat terugkomt, hoop die niet sterven wil, vrede die bij ons blijft’. Door de voortdurende herhaling werd het een mantra dat hart en ziel raakte.
Een feest met de Oblaten is niet compleet als er niet ook lekker gegeten kan worden, dus we waren uitgenodigd om na de viering naar restaurant Le Jardin te gaan voor een diner. Van het aperitief konden we op het terras in de zon genieten en daarna gingen we aan mooi gedekte tafels voor het diner. We kregen prachtig opgemaakte gerechten die heerlijk smaakten en we dronken daarbij een goed glas. Zo werd de dag heel feestelijk afgerond.
Het jubileum was zorgvuldig voorbereid met een mooie uitnodiging, een programmaboekje en liturgieboekje. De bloemen op de tafels en in de viering, verzorgd door Annerie, maakten het geheel feestelijk.

Dankzij de liefdevolle samenwerking van veel mensen werd het een bijzondere dag waarin dankbaar werd teruggekeken en hoopvol vooruit .
Het is een mooie herinnering geworden.

Marja Willink

Een dankbare herinnering aan het leven van
Pater Willem Spann

Willem werd geboren in Millingen aan de Rijn op 9 juni 1933. Hij trad op 30 augustus 1951 toe tot de Congregatie van de Oblaten van Franciscus van Sales en werd door Mgr. W. Bekkers priester gewijd op 21 februari 1959. Op 8 april 2025 is hij – gesterkt door het Sacrament van de Zieken – overleden. Op 15 april 2025 hebben we in een plechtige Eucharistieviering afscheid van hem genomen en hem begraven bij zijn medebroeders op het kerkhof Broekhoven in Tilburg.
Bij dit afscheid mogen we het levensboek van Willem Spann nog eens openslaan. Het is een boeiend levensverhaal geworden van een lang en veelzijdig leven. Eigenlijk was het nog niet af. Hij wilde – zoals hij altijd zei – net als zijn moeder 102 worden. De schrijver van zijn levensverhaal heeft echter anders beslist.
Het eerste hoofdstuk speelt zich grotendeels af in Millingen aan de Rijn. Hij was de oudste van het gezin. Zijn vader was een van de laatste zalmvissers, die zich later omschoolde tot metselaar. Het waren tijden van armoede en crisis en later van oorlog. Willem werd er misdienaar en koorknaap. In 1944 moest het hele gezin evacueren naar Lichtenvoorde. Daar kreeg hij les van een frater van Utrecht. In die tijd werd hij geraakt door een granaatscherf. Hij verloor veel bloed. Dankzij het bloed van een frater heeft hij kunnen overleven.
Het tweede hoofdstuk brengt ons naar Tilburg naar het klein seminarie van de Oblaten in Tilburg. Hij was een goede student. Na zes jaar verkaste hij naar Nijmegen voor het noviciaat. Daarna nog zes jaar Beek en Donk voor zijn filosofie- en theologiestudie. Hij werd in 1959 priester gewijd door bisschop Bekkers. Vervolgens studeerde hij klassieke talen aan de Universiteit van Nijmegen. Daarna was hij 25 jaar lang leraar aan het Mill-Hill-college. Samen met de leerlingen runde hij het tijdschrift ‘Argemo’. Hij ging met hen op kamp, ook om hun interesse voor archeologie te wekken. In de weekenden was hij bovendien assistent bij pastoor Hexspoor in Goirle.
Het derde hoofdstuk begint in 1986 met zijn benoeming als pastoor van de H. Geestparochie in Goirle. Met zijn zus Ria als gastvrouw was hij er werkzaam tot in 1998 ‘zijn’ kerk werd gesloten. In die jaren vond hij daar zijn favoriete plek: de preekstoel, want zo zei hij: ‘Ik wil het geloof verkondigen’. Na de sluiting van de kerk bleef hij pastoraal nog vier jaar actief in Goirle, o.a. in de Guldenakker. Het waren voor hem goede en zinvolle jaren.
Op verzoek van Willems moeder om een medaille van frater Andreas belde hij aan bij het Generalaat van de fraters. Dit luidde het vierde hoofdstuk van zijn levensverhaal in. Hij werd uitgenodigd om te komen wonen op het Generalaat, o.m. om zich bezig te gaan houden met de coördinatie van het Frater-Andreasbureau. In maart 2015 werd hij voorgedragen als vice-postulator voor de zaligverklaring van Frater Andreas.
De laatste negen jaren woonde Willem in de communiteit van fraters in dit huis. Hij voelde zich hier goed. Zolang hij kon ging hij hier in deze kapel voor in de Eucharistievieringen en gaf steeds weer een pakkende gedachte mee.
Als een rode draad door al die hoofdstukken loopt zijn binding met zijn geboortedorp. Heemkunde was zijn grote hobby. Hij publiceerde er regelmatig over in de periodiek van ‘de Duffelt’. Als waardering voor al zijn onderzoekingen kreeg hij zelfs een koninklijke onderscheiding. Ook het ‘Willem Spann bankje’ op de dijk is er een blijvende herinnering aan hem.
Het belangrijkste hoofdstuk vormt zijn Oblaat zijn. Al vanaf zijn jonge jaren heeft hij zich verdiept in de Salesiaanse spiritualiteit. Hij heeft enorm veel teksten van onze heilige vertaald en zich eigen gemaakt. Jarenlang heeft hij geschreven voor ons Salesiaans Contact. Ook was hij – als enige Nederlandse Oblaat- zes jaar lid van ons Generaal Bestuur. Hij droeg zorg voor onze bibliotheek en was altijd aanwezig op onze gezamenlijke bijeenkomsten. Zijn inbreng werd steeds erg gewaardeerd. Belangrijkste was dat hij probeerde te leven in de geest van onze stichters in een geest van geduld, van zachtmoedigheid en optimisme.
Zijn novicemeester schreef ooit over Willem: ”hij is zeer goed onderlegd, gedienstig, en ingetogen. luistert wel naar de overste, maar heeft de neiging om zijn eigen weg te gaan of te eigenwijs te oordelen. Ook dat was Willem.
Wij als Oblaten zijn hem veel dank verschuldigd en zullen hem blijven herinneren als een fijne medebroeder.
Ten afscheid hebben we – in deze Goede Week – gelezen in het evangelie over het lijden en sterven van Jezus. Willem kende ook het lijden. We herinneren ons zijn open hartoperatie. Later moesten zijn krachten opgepept worden met epo. Een val in januari j.l. luidde zijn heengaan in. Ook zijn laatste heupoperatie kon hem niet redden. En zo is hij op 8 april rustig in zijn slaap overleden. Zijn levensboek werd gesloten, maar niet voorgoed zo hopen en geloven wij.
Daarom hebben we ook het Paasverhaal gelezen, een verhaal van gelovig vertrouwen over de grens van de dood heen. Het is een verhaal van onze God, die ook het leven van Willem vasthoudt. Ook al lijkt zijn levensboek gesloten: God legt het weer open. Zo mogen wij geloven. God schrijft zijn verhaal verder met letters van licht en vrede. Een verhaal van een eeuwig Pasen, van een hemels Paradijs.

Willem, bedankt om wie je was als broer en oom, als vriend en medebroeder. We bidden, dat je nu al mag delen in het leven van de verrezen Heer.
Voor uw medeleven, belangstelling en zorg tijdens zijn leven, zijn ziek zijn, als nu bij zijn afscheid zeggen wij u hartelijk dank.
Familie Spann
Oblaten van Franciscus van Sales

Op onze website: www.oblaten.osfs.nl

Elke vrijdag: een overdenking op het evangelie van de komende zondag door Wim Holterman
Elke maand: – Een mooie foto van Riky van de Vossenberg

– Het citaat van de maand van Hannemie van Dijck

– Een bericht uit het buitenland, Nuusbrokkies van
Martin van de Avoird

– Het Salesiaans Contact

Weet u nog iemand die geïnteresseerd is in het Salesiaans Contact; geef dan het emailadres aan ons door!

‘Een nieuwe lente, een nieuw geluid’. Deze dichtregel van Herman Gorter past goed bij dit nieuwe nummer van ons Salesiaans Contact. We nemen u mee naar het bezoek van mensen uit Friersdale aan ons land. Dit om de onderlinge band te versterken. We blikken vooruit op het 150-jarig jubileum van de Oblaten van Franciscus van Sales en we kijken dankbaar terug op het lange leven van onze medebroeder Willem Spann: dat er nu voor hem een nieuwe en eeuwige lente mag aanbreken.

Wim Holterman osfs

Uit de pen van ………..

In het januarinummer van het Salesiaans Contact ben ik geëindigd met de mededeling dat ik de bedden ging opmaken voor onze Zuid Afrikaanse gasten.

Gelukkig kwamen ze geheel volgens plan op dinsdag 21 januari op Schiphol aan, bepakt met grote koffers. Na alles in de beschikbare auto’s gepropt te hebben kon er koers naar Eemnes gezet worden. Iedereen werd op het logeeradres afgezet en daar even de tijd gegeven om zich op te frissen en daarna meteen richting de Schoter te gaan, waar een boerenkoolavond op het programma stond. Die wordt jaarlijks gehouden voor alle vrijwilligers van de Stichting Friersdale en kon nu mooi gecombineerd worden met het welkom van de gasten.
De volgende dag werd ik ’s morgens door onze lieve zussen enthousiast op z’n Afrikaans toegezongen ter gelegenheid van mijn verjaardag; dit gebeurde twee keer want het moest natuurlijk wel gefilmd worden. Na het ontbijt kregen de gasten een rondleiding door Eemnes, een lunch in het Huis van Eemnes, brachten een kort bezoek aan Wijnand van Wegen in Huizen en het geboortehuis van Wijnand in Eemnes en de basiliek in Laren. Gelukkig waren ze ’s avonds vrij en konden ze even bijkomen van alle indrukken.
Op donderdag ben ik met onze schoonzoon Norman, die stadsgids is in o.a. Amsterdam met de gasten per trein naar onze hoofdstad gereisd. Het hoogtepunt van de dag lag meteen aan het begin van het bezoek: een rondvaart, voor de meesten was het de eerste keer dat ze op een boot zaten. We hebben een leuke rondleiding gehad en veel gezien, gezellig met elkaar geluncht en natuurlijk veel souvenirwinkeltjes bezocht. De afsluiting met de duiven op de Dam was natuurlijk ook geweldig. 
Op vrijdag werd de Mariaschool bezocht; en ’s middags was er een bezoek aan Utrecht met een rondleiding door Rick van Hees. De zussen bij ons waren erg onder de indruk van alles en gingen vroeg naar bed.
Zaterdagmorgen werd er even in de kerk geoefend voor de viering van zondag. En ’s middags bezochten we het kasteel Haarzuilens. ’s Avonds kwamen alle gasten met de gastgezinnen bij ons op de koffie en borrel. Dat was erg gezellig.

De zondag begon met een mooie viering waarin de gasten allemaal een deel voor hun rekening namen; er werd gezongen, gedanst en muziek gemaakt. Ook de djembé groep en het koor Nicoza waren erbij om de viering nog feestelijker te maken. Bij de koffie was er alle ruimte voor de parochianen en andere belangstellenden om met de gasten te praten.

Na de lunch hebben het Eemnesser en Afrikaanse bestuur een goede vergadering gehad en duidelijk afspraken kunnen maken hoe we in de toekomst samen verder gaan.
Aan het eind van de middag kwamen de gastouders met verschillende gerechten naar de Schoter en hebben we heerlijk met elkaar gegeten. Tot slot werden de gastgezinnen allemaal bedankt voor de gastvrijheid en de vriendschap die ontstaan is. De thema’s: “Ons groei namekaar” en “Samen naar de toekomst” zijn helemaal goed gekomen.

Op maandagochtend is er nog een basisschool bezocht en daarna was het tijd om de koffers weer in te pakken en na een kleine maaltijd gingen we om 17.30 uur richting Schiphol.

We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde logeerpartij, de banden zijn aangehaald en nieuwe banden zijn gesmeed. Vol vertrouwen kijken we naar de toekomst.

Voor meer informatie kunt u ook nog kijken op de website: www.friersdale-eemnes.nl

Loes Wiggerts

150 jaar Oblaten van Franciscus van Sales

Dit jaar bestaat onze congregatie 150 jaar. Een jubileum dat we niet zo maar voorbij laten gaan. Een feestcommissie is al bezig om de slingers op te hangen om er op 8 mei een feestelijke dag van te maken.

Wij, Oblaten van de H. Franciscus van Sales, zijn in 1875 in Troyes – toen de hoofdstad van de Champagnestreek- gesticht. Dat is ruim 250 jaar na het overlijden van Franciscus van Sales, die leefde van 1567 – 1622.
Franciscus van Sales had in 1610 samen met Jeanne de Chantal de zusters van de Visitatie in Annecy gesticht. Hij wilde ook een congregatie voor mannen stichten maar daar is hij niet meer aan toe gekomen. De Visitatiezuster Jacqueline Favre stond aan de bakermat van een nieuw visitatieklooster in Troyes (1631).

In dat klooster werd zuster Marie de Sales Chappuis (de Goede Moeder) rond 1826 benoemd tot overste. In haar noviciaatsjaar(1815-1816) ervoer ze tijdens haar gebed buitengewone inzichten in haar relatie met God en de plannen die Hij voor haar in petto had. Ze verdiepte zich in de geschriften van Franciscus van Sales en riep later uit dat ze alles wat ze nodig had en wilde in zijn geschriften vond. In 1843 werd de pas gewijde priester Louis Brisson door de bisschop van Troyes benoemd tot biechtvader en leidsman. Daarnaast gaf hij les in natuurkunde, scheikunde en sterrenkunde aan de leerlingen van het internaat bij de zusters. Abbé Louis Brisson was een wonderlijke man. Jaren heeft het geduurd, voordat hij toegaf aan het dringende verzoek van Marie de Sales Chappuis, de ‘Goede Moeder’ : “U moet een mannencongregatie stichten in de geest van Frans van Sales. God wil het!” De meest vreemde en in onze ‘moder¬ne’ ogen onwaarschijnlijke gebeurtenis¬sen haalden hem tenslotte over de streep. Er was zelfs sprake van een ver¬schijning van Christus zelf; de zusters wijzen je nu nog heel eerbiedig de met een bronzen plaatje aangeduide plek waar Hij gestaan moet hebben. In 2002 heb ikzelf op die plek mogen staan. Hoe dan ook: de mannencongregatie kwám er.

Louis Brisson legde met een handvol andere priesters de eerste kloosterge¬loften af in handen van de bisschop van Troyes. De meesten waren, net als hij zelf, al wat oudere ‘wereldhe¬ren’ die in het onderwijs werkten. Dat gebeurde in 1876, toen Pater Louis Brisson bijna zestig was. Als stichtingsdatum voor de Oblaten is gekozen 21 decem¬ber 1875, de dag waarop door ‘Rome’ de voorlopige goedkeuring gegeven werd. Zo aarzelend als Abbé Brisson aan het werk begon dat de Goede Moeder hem in naam van God oplegde (zij zelf stierf op 7 oktober 1875), zo ijverig heeft hij nog 33 jaar met grote energie aan de innerlijke en uiterlijke groei ervan gewerkt. Pas vijf jaar voor¬dat hij stierf verliet hij Troyes om te gaan wonen in een kleine woning in zijn geboortedorpje Plancy. De omstan-digheden dwongen hem daartoe. Want Frankrijk had weer een van haar anti¬kerkelijke kuren gekregen. Als jonge en nog nauwelijks opgemerkte stichting werden de Oblaten niet direct in hun voortbestaan bedreigd, maar toch waren ook voor hen voorzichtigheid en verstandig vooruitzien geboden. Ook had Brisson al snel een conflict met de bisschop van Troyes, want de congregatie was van het diocesane recht (viel onder verantwoordelijkheid van de lokale bisschop). Brisson zocht daarom contact met de Congregatie van de Propaganda Fide in Rome. Deze gaat over de missiegebieden. Brisson vroeg om aan de Oblaten een missegebied toe te wijzen. Het werd Zuid-Afrika. Vanaf dat moment viel de jonge congregatie rechtstreeks onder ‘Rome’ en was niet afhankelijk van de willekeur van bisschoppen; problemen met de bisschop van Troyes hadden de stichter genoeg leergeld doen betalen.

De Oblaten werken en leven nu in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Italië, Amerika, Brazilië, Ecuador, Haïti, India, Benin en sinds 1927 in Nederland.

In oktober gaan we dit 150-jarig jubileum vieren in Troyes. Ook staat elk land dit jaar op feestelijke wijze stil bij dit dubbeljubileum: n.l. de 150e sterfdag van de Goede Moeder en 150 jaar Oblaten.

Ik wens u allen voor nu een prachtige lente toe, een goede voorbereiding op het feest van Pasen!

Kees Jongeneelen osfs

IN MEMORIAM WILLEM SPANN

Lieve mensen, wellicht hebben jullie langs een of andere weg vernomen dat onze pater Willem Spann in januari een lelijke val heeft gemaakt. We hebben toen niet meteen het vermoeden gehad, dat dit een prelude was op het gaan naar zijn sterven. Enkele weken geleden is hij opnieuw gevallen en heeft hij bij nader inzien zijn heup gebroken. De artsen hebben getwijfeld of een operatie hem nog zou kunnen redden. Willem zelf was echter zo vol levenswil, dat hij uiteindelijk toch is geopereerd ondanks zijn hoge leeftijd en zijn zwakke hart. Maar helaas bleek na korte tijd dat zijn levenseinde niet ver meer kon zijn. Op de morgen van 8 april iets na negen uur is hij uiteindelijk heel rustig ingeslapen. Enerzijds kunnen we vrede hebben met zijn dood. We mogen dankbaar zijn voor zijn lange leven van bijna 92 jaar. Hij heeft bijna tot het einde toe zich kunnen en mogen inzetten voor onze congregatie. Ook al maakte hij geen deel uit van een Salesiaanse Kring, hij voelde zich er heel nauw mee verbonden. Tot op zijn zeer hoge leeftijd heeft hij gezorgd voor allerlei vertaalwerk. Hij had nog nieuwe plannen zelfs. Anderzijds voelen we heel intens de kwetsbaarheid van ons kleine en ouder wordende Oblatengroepje. Iemand, met wie je je zolang verbonden voelde door een hartelijke broederschap, moeten afgeven aan de dood slaat opnieuw een pijnlijke wonde op weg naar onze uiteindelijke voltooiing. Het enige dat ons overblijft is het vertrouwen, dat er over de grens van de dood heen een God is, die een ‘arm om Willems schouder’ slaat en hem thuis haalt, voorgoed.
Op dinsdag 15 april hebben we afscheid genomen van Willem in de kapel van het Woonzorgcentrum Joannes Zwijsen in Tilburg. Daarna hebben we hem te rusten gelegd bij zijn en onze medebroeders op het kerkhof van Broekhoven. We geven hem onze dankbaarheid om zijn leven mee. Zijn leven is voor ons en voor velen een uniek ‘Godsgeschenk’ geweest. We gunnen en bidden voor hem om rust, vrede, eeuwige liefde.

Wim Holterman osfs

De dagen zijn grauw en grijs. Ons verlangen naar een zonnig voorjaar groeit. Ook onze wereld hult zich in donkere contouren. Alsof er niets anders bestaat dan grauw populisme, wreed nationalisme en hoogdravende retorische politiek. Dit Salesiaans Contact wil opnieuw zijn als een optimistisch zonnetje. We hopen dat het wat licht en warmte mag verspreiden. Veel leesplezier!

Wim Holterman osfs

EEN ANDERE INAUGURATIE

Ik zit op 20 januari wel wat gespannen voor de tv. Ik wil de inauguratie van president Trump niet missen. Het is immers toch een historisch moment. Gaandeweg de uitzending krommen mijn tenen zich steeds meer. Alsof ik zit te kijken naar een slecht toneelstuk. De hoed van Trumps vrouw Melania lijkt veel te groot. De rijksten van onze aarde zitten op de eerste rij. Oud-president Biden als een kleine jongen op het strafbankje. En dan die eerste regeringsverklaring met van die hautaine oneliners: ‘De gouden eeuw van Amerika is begonnen’. ‘Amerika wordt rijk dankzij het vloeibare goud onder onze voeten’. ‘De Amerikaanse vlag op Mars’. En ook nog: ‘Deportatie  van miljoenen criminelen’. En tot slot als absoluut dieptepunt de verklaring, dat hij (Trump) gered is door God om de grootste president ooit van Amerika te worden. Onwillekeurig moet ik denken aan onze dichter Willem Kloos, die zich ook een God waande ‘in het diepst van zijn gedachten’. Hoogmoed als waanzin ten top.

Op de zondag na deze vertoning lezen we in de liturgie over het eerste optreden van Jezus in de synagoge. Hoe anders dan in Washington! Hij blaast niet hoog van de toren, maar – diep geworteld in de geschiedenis van zijn volk – gebruikt hij aloude woorden van de profeet Jesaja. Ja, Hij voelt zich door God gezonden. Maar bij Hem geen rijken op de eerste rij. Zijn doelgroep zijn die mensen, die meestal aan het kortste eindje trekken, die worden achtergesteld. Hij voelt zich ten diepste geroepen om zijn aandacht te laten uitgaan naar de meest kwetsbaren, de armen die nauwelijks iets te makken hebben. Zijn hart zal uitgaan naar blinden, naar mensen die nauwelijks perspectief hebben in hun leven. Voor Hem geen hooghartig machtsvertoon. Liefde is zijn enige wapen. Hij wil zijn ultieme droom waarmaken: rechtvaardigheid en een menswaardig leven voor iedereen. Zijn toehoorders luisterden ook gespannen toe, maar wel met een spanning van een andere orde dan op 20 januari.

Jezus beëindigt zijn inaugurale rede met de aankondiging van een ‘jubeljaar’, een ‘genadejaar van de Heer’. Voor de Joden een belangrijk jaar, dat op de grote Verzoendag wordt ingeluid met plechtig en lang  aangehouden geschal op de ramshoorn (sjofar). In zo’n genadejaar worden schulden vereffend of kwijtgescholden. Slaven worden vrijgelaten. Zelfs de grond blijft een jaar braak liggen, want ook onze aarde mag niet worden uitgebuit. Kortom een jaar om met een schone lei te beginnen. Ook al is de werkelijkheid vaak wel wat weerbarstig, Jezus zet hier de toon voor zijn verdere leven. Zó anders als 20 januari jongstleden! Bevrijding in plaats van deportatie.

Op de avond vóór Kerstmis 2024 heeft Paus Franciscus voor onze kerk ook een jubeljaar afgekondigd. Daartoe opende hij de ‘heilige deur’ van de Sint Pieter in Rome. Hij daagt ons uit om ‘pelgrims van hoop’ te worden. We hoeven daarvoor niet persé naar Rome te reizen. Ook hier kunnen we ‘pelgrims van hoop’ zijn, mensen die met open ogen en open handen naar de toekomst durven kijken en die daar handen en voeten aan willen geven. Elke deur die we openen voor een ander is een ‘heilige deur’. Hoe anders dan op 20 januari, als we een ‘open deur’ proberen te zijn voor mensen, die nauwelijks worden gehoord of gezien. Zoals Jezus bereikbaar is voor kleine mensen, zo mogen wij dat ook zijn.

Als levensmotto heeft Frans van Sales ‘vivre Jésus’, d.w.z. leven zoals Jezus, Zijn levensopdracht overnemen. Dat doet Hij als hij rondtrekt als missionaris in de Chablais. Voor hem geen machtsvertoon, geen grote lege woorden. Hij laat telkens zien, dat hij een ‘heilig hart’ heeft voor de mensen op zijn weg. In zijn boek ‘François de Sales’ vertelt pater Dirk Koster daar over, als hij o.a. schrijft over de tijd dat onze heilige de pas overleden bisschop Granier opvolgt in Annecy. ‘Als bisschopstaf koos hij een ranke staf, met in de krul een herder die een schaap op zijn schouders draagt. (…) Hij koos ervoor ruim aandacht te geven aan gebed, armoede en vasten. Hij wilde goedgeefs zijn en beschikbaar. Hij wilde regelmatig biechten en dagelijks de mis vieren.(…) Voor de wijding strekte François zich languit op de grond. Toen hij opstond zagen allen zijn gezicht glanzen als in geestverrukking. Hij voelde dat God de wijding in hem bezegelde en dat Maria hem in bescherming nam. Hij bleef lang onder de indruk van deze innerlijke gloed’ (blz. 91 – 92). Zijn  bisschopswijding is een nieuwe stap op de weg van de navolging van Jezus. Op 25 januari hebben we als Salesiaanse Familie zijn leven feestelijk herdacht in de hoop en de verwachting dat die herdenking ons blijft aanzetten om – geïnspireerd en gesterkt door zijn voorbeeld – in zijn voetstappen verder te gaan. Moge hij voor ons een ‘doctor amoris’, een leermeester in de liefde, blijven. Wellicht als een goed tegenwicht van het gebeuren op 20 januari!

Wim Holterman osfs

VERSLAG VAN HET FEEST VAN FRANCISCUS VAN SALES

Op 25 januari vierden de oblaten samen met de Salesiaanse familie de feestdag van Franciscus van Sales in Eemnes.
Na de koffie en het welkom vierden we de Eucharistie. We lazen de tekst uit de Philothea waarin Franciscus ons aanmoedigt om midden in de wisselvalligheid van het leven, steeds de gelijkmoedigheid in ons hart te bewaren. Al gaat de hele wereld rondom je op zijn kop staan, blijf zelf een punt van onveranderlijke rust. Zoals een schip op zee ongeacht de koers de naald van zijn kompas standvastig op de poolster richt, zo houden wij ons hart als een kompasnaald gericht op God.

Het was mooi om hier bij stil te staan. Wat er ook gebeurt, niets of niemand kan de liefde van God van je wegnemen. Daar kun je je altijd op richten en op terugvallen. In zijn overweging liet Kees ons ontdekken dat deze tekst van Franciscus heel goed past bij het logo van het Jubeljaar.

De vier figuren die de mensheid vertegenwoordigen houden zich vast aan elkaar en aan het kruis terwijl onder hen de golven woelen.       Paus Franciscus moedigt ons, net als Franciscus van Sales, aan om ons hart te richten op God, ons te oriënteren op hem en ons voortdurend bewust te zijn van Hem. Zo vullen wij onszelf met hoop. We hebben in de huidige tijd veel moed en hoop nodig om alles wat er gebeurt in de wereld het hoofd te bieden. Laten we ons niet uit het veld slaan maar zoals de paus vraagt, pelgrims van hoop zijn. Ons als mensen van hoop aan elkaar vast  houden en zo deze hoop aan anderen laten zien.

Na de viering werden we op de hoogte gesteld van al het wel en wee van leden van de Salesiaanse familie. En Marus deelde met ons  dat hij op de feestdag van FvS in het verpleeghuis waar hij de viering bijwoonde, heel onverwacht de gelegenheid kreeg om te vertellen over de Salesiaanse familie en de Salesiaanse spiritualiteit. Vervolgens begon de priester zelf te vertellen over zijn herinneringen aan die andere Salesianen: De Salesianen van Don Bosco. Wat een mooi toepasselijk verhaal op deze dag want na het overheerlijke traditionele stampotbuffet mochten we luisteren naar  Wilfried Wambeke (Salesiaan van Don Bosco) die ons vertelde over het leven en werk van Don Bosco.

Don Bosco (DB) leefde weliswaar zo’n 200 jaar later als Franciscus van Sales (FvS) maar bij alles wat hij deed was FvS zijn grote inspirator. Al tijdens zijn studietijd in Chieri en Turijn ontdekt DB deze  heilige, die al in 1622 vastenpreken hield in Chieri. De  spiritualiteit van FvS fascineerde hem. Met name de idee dat de liefde tot God onlosmakelijk verbonden is met de liefde tot de mens. En dat het er om gaat om de gewone dingen van elke dag op een buitengewone manier te doen, met zachtmoedigheid en geduld.

Bij zijn priesterwijding in 1841 is een van de goede voornemens die hij uitspreekt als volgt: ‘ De liefde en de zachtmoedigheid van de H. Franciscus van Sales zullen mij in alles leiden. ‘

Wanneer hij als jong priester in de industriestad Turijn getroffen wordt door de schrijnende armoede en de uitzichtloze toekomst voor veel jonge mensen, benadert hij hen dan ook niet met de in voor die tijd gebruikelijke repressieve methodes. Hij bezoekt jongens die het uitschot van de maatschappij geworden zijn in de gevangenis. Door zijn barmhartige blik en het intensieve contact met hen beseft DB dat de meeste jongens  veel meer ongelukkig zijn geworden als gevolg van een gebrek aan opvoeding, dan als gevolg van een slechte inborst.

Hij merkt dat als je hen de waardigheid van de mens laat aanvoelen en laat inzien dat de mens zijn dagelijks brood op een eerlijke wijze moet verdienen en niet met diefstal, als je ze kortom de morele en religieuze waarden laat voelen, de jongens het warm rond hun hart krijgen zonder te weten hoe dat komt. Maar dat dit hen er wel naar doet verlangen om beter te worden en hun gedrag te veranderen.

Hij besloot een oratorio, een opvangplek voor jongeren, te stichten en noemde dit naar FvS.  Deze plek in een Turijnse volkswijk was een plek waar jongeren zich thuis voelden, waar ze catechese kregen, waar ze konden bidden, de mis vieren, waar ze een beroep konden leren en waar ze naar hartenlust konden spelen en ravotten.

Don Bosco ontwikkelde een vernieuwend pedagogisch-pastoraal project dat tot op heden wereldwijd arme en jonge mensen bereikt.

Wilfried vertelde dat in alle oratoria en huizen van Don Bosco het  feest van FvS wordt gevierd. Ook is er elk jaar in de week van 24 januari een conferentie voor alle medewerkers van Don Bosco.

Het was mooi om te horen dat we op deze voor ons traditionele feestdag, dus in goed gezelschap zijn als het gaat om het in herinnering houden van ‘ onze’  Franciscus.

Marian Huiden